Η κολονοσκόπηση και η πρόληψη του καρκίνου παχέος εντέρου

Η κολονοσκόπηση αποτελεί την εξέταση επιλογής για τη διαδικασία του προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του παχέος εντέρου. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες σε Αμερική και Ευρώπη, η κολονοσκόπηση θα πρέπει να διενεργείται προληπτικά σε άτομα με μέσο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου από την ηλικία τουλάχιστον των 50 ετών και να επαναλαμβάνεται ανά δεκαετία. Στο πλαίσιο αυτό, δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό «Annals of Internal Medicine» τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του αντίστοιχου προγράμματος προληπτικού ελέγχου στην Πολωνία. Στο πρόγραμμα περιελήφθησαν περισσότερα από 165.000 άτομα μέσου κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου ηλικίας 50-66 ετών. Τα άτομα αυτά υποβλήθησαν σε μία και μοναδική κολονοσκόπηση που ήταν αρνητική για την ύπαρξη νεοπλαστικών αλλοιώσεων και ακολούθως τέθηκαν σε παρακολούθηση. Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν ακόμα και για 17,5 χρόνια με μέση διάρκεια παρακολούθησης τα 10,1 χρόνια. Σε αντιστοιχία με παλαιότερα ευρήματα, η επίπτωση εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου στα άτομα αυτά ήταν μειωμένη κατά 72% και η θνητότητα από αυτόν τον καρκίνο κατά 81% σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Επιπλέον, η μελέτη καταδεικνύει ότι τα άτομα που δεν έχουν ευρήματα στην κολονοσκόπηση έχουν στην πράξη ελάχιστο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου στο μέλλον και ότι η προστασία από την κολονοσκόπηση εκτείνεται πλέον των 10 ετών.
Η παρούσα μελέτη εστίασε και στη σημασία της ποιότητας της κολονοσκόπησης αλλά και της εμπειρίας και των ικανοτήτων του γιατρού που την πραγματοποιεί. Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα γενικά αποδεκτά ποιοτικά κριτήρια, οι ερευνητές κατηγοριοποίησαν τα δύο τρίτα των κολονοσκοπήσεων ως χαμηλής ποιότητας και το υπόλοιπο ένα τρίτο ως υψηλής. Τα άτομα που υποβάλλονταν σε υψηλής ποιότητας κολονοσκόπηση είχαν τον μισό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου και το όφελος ήταν ιδιαίτερα σημαντικό στις γυναίκες. Τα άτομα γυναικείου φύλου χαρακτηρίζονται από μακρύτερο έντερο και μεγαλύτερη συχνότητα επεμβάσεων στην πύελο που δυσχεραίνουν την κολονοσκόπηση. Σε αυτά τα άτομα η υψηλής ποιότητας κολονοσκόπηση από έμπειρους γαστρεντερολόγους έχει μεγαλύτερη σημασία. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τους περιορισμούς της μελέτης αλλά και αντίστοιχα δεδομένα από άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής γίνεται καλύτερα κατανοητό το όφελος από την εφαρμογή προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου και στο μέλλον θα αναπροσαρμοστούν ανάλογα οι κατευθυντήριες οδηγίες.

Ο Θάνος Δημόπουλος είναι καθηγητής Θεραπευτικής Αιματολογίας – Ογκολογίας, πρύτανης του ΕΚΠΑ

πηγή: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ