Οι τιμές τραβούν την ανηφόρα

Tης Τασουλας Kαραϊσκακη

Ακρίβεια. Διαχρονική μάστιγα, διαρκής πληγή – ένα είδος παλιοκαιρινού αμαρτήματος. Πάντα η αγορά άρπαζε την ευκαιρία (έλλειψη προϊόντων, είσοδος στη Ζώνη του Ευρώ, φοροαυξήσεις) για ανατιμήσεις. Από τα χρόνια της αυτάρεσκης δαπάνης πέραν εθνικών και προσωπικών ορίων είναι γνωστό ότι πλήθος αγαθά και υπηρεσίες στην Ελλάδα πωλούνται ακριβότερα από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες… Εκατοντάδες έρευνες έχουν επιβεβαιώσει την απτή προσωπική εμπειρία. Κανένα αποτέλεσμα. Καμία δυναμική κρατική παρέμβαση, πέραν της κοινοποιημένης πρόθεσης να ζητηθούν από τα καρτέλ στοιχεία τεκμηρίωσης των τιμών, πέραν της απειλής για παραπομπή τους στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ελεγχοι, ασφαλιστικά μέτρα, πρόστιμα (103 εκατ. ευρώ το 2009, κανένα την τελευταία τριετία για παράβαση συμμόρφωσης) και σχεδόν… μηδέν εις το πηλίκον. Είναι δύσκολο για την Πολιτεία, υπό το ισχύον καθεστώς, να «βάλει στο χέρι» τα ολιγοπώλια. Για παράδειγμα, χρόνια διαρκεί η διαδικασία έκδοσης τελεσίδικης απόφασης. Στη συνέχεια, η απόφαση συνήθως προσβάλλεται σε ανώτερο βαθμό από την επιχείρηση (με την καταβολή του 20% του προστίμου) και δεν μοιάζει να υπάρχει τέλος, με το πρακτικό αποτέλεσμα, αρκετές φορές να «τρέχουν» οι επιθυμητές υψηλές τιμές.

Ηρθε η κρίση και τα πράγματα έγιναν περισσότερο περίπλοκα, περισσότερο οδυνηρά. Περικοπές μισθών, πτώση της κατανάλωσης, άνοδος της ανεργίας, απανωτές αυξήσεις στους έμμεσους φόρους. Κανένα σοβαρό δείγμα συγκράτησης, παρά τις πιέσεις. Με κρίση ή χωρίς, η κερδοσκοπία βασιλεύει. Μήνα τον μήνα, χρόνο τον χρόνο οι τιμές τραβούν την ανηφόρα. Προ ημερών, έλεγχοι του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας επιβεβαίωσαν για πολλοστή φορά το οδυνηρό δεδομένο – 100 προϊόντα από το καλάθι της νοικοκυράς πωλούνται στην Ελλάδα 30% ακριβότερα από ό,τι σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Οι τιμές βασικών προϊόντων τον Αύγουστο 2010, σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, παρουσίασαν την υψηλότερη αύξηση στην Ε.Ε. – 2,3% στα τρόφιμα (έναντι -0,6% στην Ε.Ε.), 1,9% στο κρέας (0,1% στην Ε.Ε.), 3,5% στα παπούτσια (0,8%), 14,4% στην μπίρα (1,1%), 39,6% στα καύσιμα (18,2%), 6,4% στις ταχυδρομικές μεταφορές (1,4%), 3,5% σε καφετέριες και ξενοδοχεία (1,4%), 10,3% στα αυτοκίνητα (0,1%) (Ερευνα ΕΛΚΕΚΑ).

Φθαρμένες από την επανάληψη οι διαπιστώσεις και η γκρίνια περί διαρκούς υποχώρησης της ανταγωνιστικότητας κόστους και τιμών. Ομως, τώρα «την έχουμε άσχημα». Η ακρίβεια σε καιρό κρίσης (5,6% ο πληθωρισμός έναντι 1,6% στην Ευρωζώνη) θα πλήξει δραματικά τη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες. Κάτι που θα φέρει μείωση στα κρατικά έσοδα, άρα περαιτέρω περικοπές μισθών, περιορισμό των εισοδημάτων, αύξηση της ανεργίας, δηλαδή διαρκή ανακύκλωση της ύφεσης.

Και το κράτος μακριά από σωτήριες επιλογές (π.χ. τόνωση της απασχόλησης), παρασυρμένο από τα παρελκόμενα της κρίσης, να προβληματίζεται (ή έτσι τουλάχιστον εμφανίζεται) αν είναι προτιμότερη η μείωση κατά 20% των τιμών ή οι περαιτέρω περικοπές των μισθών… Ιθύνοντες δέσμιοι της παθολογίας, της καθεστηκυίας οικονομικής τάξης, και υποσχέσεις που πέφτουν στο κενό.

Το αδιέξοδο μιας «κεφαλής» χωρίς αυτενέργεια και πυγμή και μιας «βάσης» που δεν διδάσκεται από την εμπειρία γιατί μέχρι στιγμής «τα βόλευε».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_03/10/2010_417375