Αύξηση 300% στις προσφυγές καταναλωτών
Ο Συνήγορος του Πολίτη δέχθηκε πέρυσι 10.611 αναφορές κατά του Δημοσίου Της Φωτεινης Καλλιρη
Πιο «γρήγορα» και κυρίως πιο οικονομικά· αυτός είναι ο λόγος που όλο και περισσότεροι πολίτες –περισσότεροι από 100.000 κατά τη δεκαετή λειτουργία του θεσμού– προσφεύγουν, με δεδομένη τη βραδυπορία της ελληνικής Δικαιοσύνης, στον Συνήγορο του Πολίτη, αλλά και σε άλλους διαμεσολαβητικούς θεσμούς (όπως Συνήγορος του Καταναλωτή) για να «βρουν το δίκιο τους».
Σε γενικές γραμμές, η δικαίωση έρχεται σε ελάχιστο χρόνο, από έναν έως τρεις μήνες, ενώ οι πολύπλοκες υποθέσεις για τις οποίες απαιτείται πιο σύνθετη διαμεσολάβηση, διεκπεραιώνονται μέσα σ’ ένα χρόνο. Αντιστοίχως, μια απλή προσφυγή στη Δικαιοσύνη, εκτός από πολυδάπανη –μόνο η αμοιβή του δικηγόρου, στην καλύτερη περίπτωση, κυμαίνεται από 1.000 έως 1.500 ευρώ– απαιτεί γερά νεύρα και υπομονή, αφού είναι χρονοβόρα, η εκδίκασή της γίνεται ύστερα από τρία και τέσσερα χρόνια! Και μπορεί ο διαμεσολαβητής να μη διαθέτει έναντι της διοίκησης τη δύναμη του δεδικασμένου και την εκτελεστότητα της δικαστικής απόφασης, πείθει, όμως, τη διοίκηση και υπερασπίζεται τον πολίτη. Αν αναλογιστεί κανείς ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων το κόστος μιας προσφυγής είναι δυσανάλογο με τα διεκδικούμενα ποσά (κυμαίνονται από 500-1.500 ευρώ), η εξωδικαστική επίλυση καθίσταται η καλύτερη λύση. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας στους δύο πολίτες εμπιστεύεται τον θεσμό, με το ποσοστό των θετικών σχολίων για το έργο του να αγγίζει το 84%.
Τα γραφεία του Συνήγορου του Πολίτη βρίθουν από υποθέσεις πολιτών που καταταλαιπωρήθηκαν, έφθασαν στα όρια της ψυχικής τους αντοχής και, αναλογιζόμενοι τι τους… περίμενε αν προσέφευγαν στη Δικαιοσύνη, κτύπησαν την πόρτα της Αρχής. Ο αριθμός των αναφορών, που υποβλήθηκαν το 2007 (έφθασαν τις 10.611) αυξήθηκε κατά 15,82%.
Τα δεινά του ΕΣΥ
Από τις σύνθετες υποθέσεις, που αναμένεται, όμως, να έχει θετική έκβαση σύντομα, είναι η περίπτωση ενός ασθενούς, που έζησε από τη μια τα δεινά του ΕΣΥ και της νοσοκομειακής περίθαλψης, και από την άλλη, τις δυσλειτουργίες του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Αρχικώς, το ΕΚΑΒ τον περιέφερε από νοσοκομείο σε νοσοκομείο, προκειμένου να εισαχθεί σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Επειδή, όμως, δεν στάθηκε δυνατόν να βρεθεί κρεβάτι στην εντατική δημόσιου νοσοκομείου, διακομίσθηκε σε ιδιωτική κλινική. Η ταλαιπωρία συνεχίστηκε όταν το ασφαλιστικό του Ταμείο αρνήθηκε να καλύψει τη σχετική δαπάνη, καθώς ζητούσε συγκεκριμένα έγγραφα από το ΕΚΑΒ, τα οποία, όμως, δεν υπήρχαν στα αρχεία του. Κι επειδή η γραφειοκρατία είναι… απρόσωπη, ο εγκλωβισμένος στα γρανάζια της πολίτης ταλαιπωρήθηκε σε αδιάκοπα «πήγαινε-έλα» μιλώντας με ανευθυνο-υπεύθυνους υπαλλήλους. Εδώ και έξι μήνες μάχεται για λογαριασμό του ο βοηθός Συνήγορος Κοινωνικής Προστασίας, που εξετάζει αναφορές που έχουν ως αντικείμενο υποθέσεις υγείας, κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας.
n Αλλη πολίτης ζήτησε την πειθαρχική δίωξη υπαλλήλου οργανισμού, καταγγέλλοντας ανάρμοστη συμπεριφορά του, καθώς επί αρκετή ώρα κάπνιζε, μιλούσε στο τηλέφωνο, δεν της έδινε σημασία και της πέταξε με απαξιωτικό τρόπο στο γραφείο τα έγγραφα που του ενεχείρισε η ίδια. Οταν ζήτησε να μάθει το όνομά του, ο υπάλληλος αρνήθηκε, ενώ ούτε οι συνάδελφοι, ούτε ο προϊστάμενος προθυμοποιήθηκαν να της γνωστοποιήσουν τα στοιχεία του. Ο υπάλληλος, μάλιστα, κατά την αναχώρηση της πολίτου, απέδωσε τη συμπεριφορά της σε «ψυχολογικά προβλήματα». Η απάντηση της υπηρεσίας στον Συνήγορο ήταν ότι ο υπάλληλος δεν έδωσε τα στοιχεία του επειδή η καταγγέλλουσα δεν διατύπωσε το αίτημά της εγγράφως!
n Μια χήρα για μήνες διεκδικούσε τη σύνταξη που δικαιούταν, αλλά οι «αρμόδιοι» υπάλληλοι της έλεγαν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, αφού ο φάκελος του συζύγου της είχε χαθεί. Η λύση που βρήκε ο Συνήγορος ήταν απλή – αδιανόητη, όμως, για το Δημόσιο: να ξαναφτιαχτεί ο φάκελος, τόσο απλά.
n Ενας άλλος πολίτης είδε και απόειδε με την Ολυμπιακή Αεροπορία, αφού δεν μπορούσε να συνεννοηθεί για το αν δικαιούται ή όχι αποζημίωση σε πτήση που ματαιώθηκε από τη Σύρο προς την Αθήνα και αποφάσισε να δοκιμάσει τον Συνήγορο. Λίγες μέρες μετά εισέπραττε το αντίτιμο του εισιτηρίου, όπως ακριβώς προβλέπουν οι κανονισμοί.
Δικαιώθηκε το 55%
Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που «βρήκαν το δίκιο τους» με τη μεσολάβηση του Συνηγόρου. Σε ποσοστό που ξεπερνά το 55%, διαπιστώθηκε ότι οι καταγγελίες των αδικούμενων πολιτών ήταν δικαιολογημένες και υπήρχε κακοδιοίκηση, ενώ στο 35% η διοίκηση είχε τηρήσει τη νομιμότητα. Ενθαρρυντικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι παρατηρείται σημαντική μείωση των υποθέσεων, στις οποίες η δημόσια διοίκηση δεν ανταποκρίθηκε στις διαμεσολαβητικές προτάσεις του ΣτΠ.
Δίκιο έχουν και οι 9 στους 10 καταναλωτές! Οι καταγγελίες των πολιτών στον Συνήγορο του Καταναλωτή, από πέρυσι έως φέτος, αυξήθηκαν κατά 300%. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον πρώτο χρόνο που «γεννήθηκε» ο θεσμός, το 2005, οι καταγγελίες ήταν μόλις 101, τον δεύτερο χρόνο εκτοξεύτηκαν στις 814 (αύξηση 706%). Φέτος, δηλαδή από την 1η Αυγούστου 2007 έως τις 9 Μαΐου 2008, κατεγράφησαν 3.131 έγγραφες και 5.202 τηλεφωνικές καταγγελίες από τον Συνήγορο του Καταναλωτή, που λειτουργεί στο πρότυπο του Συνήγορου του Πολίτη. To όφελος για τους καταναλωτές από τη δράση της νεοσύστατης Αρχής είναι, μόνο για φέτος, 1.034.931 ευρώ!
«Η παρέμβαση του Συνηγόρου καρποφορεί στο 80% των περιπτώσεων»
Για την αποτελεσματικότητα της διαμεσολάβησης, ο Συνήγορος του Πολίτη, κ. Γ. Καμίνης, τονίζει ότι η «παρέμβαση του Συνηγόρου καρποφορεί στο 80% των περιπτώσεων στις οποίες το αίτημα του πολίτη ήταν βάσιμο. Το ποσοστό αυτό δεν είναι μεν ευκαταφρόνητο, υπολείπεται όμως συγκρινόμενο με αυτό που έχουν επιτύχει ομόλογοι θεσμοί άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κυρίως οι Ombudsmen της Βορειοδυτικής Ευρώπης, τα ποσοστά επιτυχίας των οποίων αγγίζουν το 100%, και αυτό εξηγείται διότι πρόκειται για θεσμούς με μεγάλη παράδοση και εμπεδωμένο κύρος στη χώρα τους».
Ο Συνήγορος λειτουργεί ως θεσμός δημόσιας λογοδοσίας της διοίκησης, καθώς την πειθαναγκάζει να αιτιολογήσει τη συμπεριφορά της (πράξη ή παράλειψη) απέναντι στον πολίτη που έχει προσφύγει σε αυτόν, εξηγεί στην «Κ» ο Βοηθός Συνήγορος Κοινωνικής Προστασίας κ. Ιω. Σακέλλης. Προσπαθεί να συμβιβάσει Δημόσιο και πολίτη, λέει, δίνοντας έμφαση στα καυτά θέματα του χώρου της υγείας. «Ο ασθενής αισθάνεται μίζερος· στα νοσοκομεία αυτό που συνοπτικά συμβαίνει είναι η καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των ασθενών», τονίζει ο κ. Σακέλλης. Οι συνθήκες νοσηλείας (έλλειψη κρεβατιών, ράντζα κ.ά.), η συμπεριφορά του νοσηλευτικού προσωπικού απέναντι στους ασθενείς, ιατρικά σφάλματα και δυσκολίες στην πρόσβαση του υγειονομικού φακέλου είναι από τις συνήθεις καταγγελίες που χειρίζεται. Από την άλλη, τα ασφαλιστικά ταμεία ανταποκρίνονται με μεγάλη δυσκολία ή και καθόλου στις δαπάνες νοσηλείας και φαρμακευτικής αγωγής. «Η φωνή των πολιτών μέσω των αναφορών είναι ένα μέσο πίεσης προς τη διοίκηση, ώστε να βελτιωθούν οι υπηρεσίες», υπογραμμίζει ο κ. Σακέλλης.
Το ευρύ φάσμα θεμάτων και τομέων δράσης με τα οποία ασχολείται ο ΣτΠ συχνά βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας και απασχολούν την ελληνική κοινωνία, τονίζει στην «Κ» η Βοηθός του Κύκλου Ποιότητας Ζωής κ. Χρύσα Χατζή: «Από τη νομιμοποίηση των μεταναστών και τα δικαιώματα των παιδιών μέχρι την έκδοση των διαβατηρίων, τις προσλήψεις, την υγειονομική ταφή απορριμμάτων και την προστασία δασικών εκτάσεων και περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς».
Χαρακτηριστική είναι η παρέμβαση του ΣτΠ, στην επίλυση μιας υπόθεσης απαλλοτρίωσης ενός οικοπέδου που ταλαιπωρούσε επί μια δεκαετία τον ιδιοκτήτη του. Είχε δεσμευθεί για 11 χρόνια, λόγω της θέσεώς του στον πυρήνα αρχαιολογικού χώρου στα Απτερα Χανίων. Μετά τη διαμεσολάβηση της κ. Χατζή, το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτρίωσης κατέβαλε το ποσό των 940.000 ευρώ. «Κύρια αποστολή του Συνηγόρου» τονίζει «είναι η διαμεσολάβηση μεταξύ της Δημόσιας Διοίκησης και των πολιτών για την προστασία των δικαιωμάτων τους, την τήρηση της νομιμότητας και την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης».
