Στην ασυδοσία των τιμών και της αγοράς αντιδρούμε…Ψωνίζοντας!

Οι καταναλωτές είναι η πιο σκληρά και με συνέπεια εργαζόμενη τάξη. Ουδέποτε κάνουν διακοπές, ποτέ σχεδόν δεν απεργούν και οι διαμαρτυρίες τους εκφράζονται λίγο πριν και λίγο μετά το ταμείο. Την ώρα της πληρωμής παραμένουν ακριβείς, ενδεχομένως σκυθρωποί και, πάντως, σιωπηλοί. Σε μποϊκοτάζ κατά της ακρίβειας κάλεσε προχθές τους καταναλωτές η Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος. Ζήτησε από τους πολίτες να μη διαθέσουν «ούτε ένα ευρώ στην αγορά για να δείξουν την αντίθεσή τους στην ακρίβεια». Προχθές, τα σούπερ μάρκετ είχαν τη συνήθη κίνηση…Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat και της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, οι Ελληνες ξόδεψαν το 2006, 9 δισ. ευρώ για ένδυση και υπόδυση, 24 δισ. για τρόφιμα, 17 δισ. για ψυχαγωγία και διασκέδαση. Ποσά που μας εκτινάσσουν στην κορυφή της ευρωπαϊκής λίστας στην κατανάλωση. «Your future dream is a shopping scheme» τραγουδούσαν οι Sex Pistols την δεκαετία του ’70. «Το μέλλον που ονειρεύεσαι είναι να ψωνίζεις», σε ελεύθερη απόδοση και κυριολεκτική εφαρμογή.

Και ενώ οι Οργανώσεις που προστατεύουν, ενημερώνουν ή προσπαθούν να κατευθύνουν τους καταναλωτές πληθαίνουν, η εν Ελλάδι ανταπόκριση παραμένει ισχνή. Απεργούμε για το Ασφαλιστικό, μας κινητοποιούν τα θέματα της Παιδείας, δείχνουμε αυξημένη ευαισθησία για τις απολύσεις. Και δικαίως. Στην ασυδοσία των τιμών και της αγοράς όμως πώς αντιδρούμε; Ψωνίζοντας. Τα καλέσματα για «μποϊκοτάζ» ηχούν άλλοτε παρωχημένα, άλλοτε γραφικά, ενίοτε δεν παράγουν κανέναν απολύτως «ήχο». Η συλλογικότητα μοιάζει κατά κράτος ηττημένη όταν αγγίζει καταναλωτικές συνήθειες. Οι ερμηνείες πολλές. Από την περισσότερο κοινωνική – φιλοσοφική που μιλά για τον σύγχρονο άνθρωπο και την ανάγκη του να αποκτήσει ταυτότητα μέσα από την κατανάλωση έως την light ψυχαναλυτική του πολυσυζητημένου shopping therapy. Κατάθλιψη, κρυμμένη επιθετικότητα, αισθήματα κατωτερότητας όλα βρίσκουν (στιγμιαία) ανακούφιση ή εκτόνωση στην «τελευταία λέξη της μόδας». Ολιγόλεπτες ανάσες έως τον επόμενο κύκλο. Ατέρμονο και διαρκώς ανολοκλήρωτο.

Ο δημοσιογράφος, σκηνοθέτης και συγγραφέας Μανώλης Ανδριωτάκης, που έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα θέματα της διαφήμισης, του μάρκετινγκ και γενικότερα της εμπορικής επικοινωνίας, στην ιστοσελίδα του (www.andriotakis.wordpress.com) σημειώνει: «Το γενικευμένο μποϊκοτάζ δε συνιστά απειλή για το σημερινό status quo. Αυτό το είδος της άτυπης ελληνικής (πρόχειρης και ανοργάνωτης) “buy nothing day”, είναι κατά πάσα πιθανότητα βούτυρο στο ψωμί όλων των εμπλεκομένων. Η δυσαρέσκεια και η οργή των πολιτών εκδηλώνεται κι εκτονώνεται ακαριαία, ώστε οι επιχειρήσεις και το κράτος, να συνεχίσουν μετά το γενικευμένο μποϊκοτάζ να δρουν όπως πριν, δηλαδή εντελώς ανεξέλεγκτα. Αυτό που κυρίως θα μπορούσε να κάνει κάποιος που ανησυχεί είναι να καλλιεργήσει καταναλωτική συνείδηση στους πολίτες. Ομως κάτι τέτοιο ξεκινά από μικρές ηλικίες, απαιτεί συστηματικότητα και όραμα. Οι δράσεις πυροτεχνήματα έχουν έναν αναμφισβήτητο συμβολικό χαρακτήρα, αλλά πέραν τούτου, το χάος».

Προγράμματα καταναλωτικής συμπεριφοράς στα σχολεία. Το επιβεβλημένο βήμα για να καλλιεργηθεί καταναλωτική συνείδηση που μεταφράζεται σε αυτογνωσία και αυτοσυγκράτηση. Οργανώσεις (κυβερνητικές ή μη), ενώσεις, κινήματα (εθνικά ή υπερ-εθνικά), έρχονται και παρέρχονται. Για να ριζώσουν χρειάζεται συστηματική εκπαίδευση. Πόσο συμφέρει όμως τα συστήματα που στηρίζονται στην κατανάλωση; kath