Η ευεργετική δράση των στατινών στην καρδιαγγειακή υγεία

Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 19/05/2022 (σελ. 33)

Η χρήση στατινών σε ασθενείς με αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο

Του Κώστα Τσιούφη

Οι στατίνες, τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα στη καρδιαγγειακή ιατρική χρησιμοποιούνται για τη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα μπλοκάροντας στο ήπαρ την αλυσίδα του μηχανισμού που είναι απαραίτητος για την παραγωγή της. Αποτελούν πολύ δραστικά φάρμακα καθώς καταφέρνουν μείωση της «κακής» χοληστερίνης, της LDL, της τάξης του 20-60%, μέτρια μείωση των τριγλυκεριδίων και μικρή αύξηση της «καλής» χοληστερίνης, της HDL. Η ευεργετική δράση των στατινών στην καρδιαγγειακή υγεία είναι αναμφισβήτητη. Ερευνες έδειξαν μείωση των επεισοδίων του εμφράγματος του μυοκαρδίου κατά 30% με χορήγηση απλών στατινών και η μείωση αυτή να φθάνει έως 50% με τις στατίνες μεγάλης ισχύος (ατορβοστατίνη και ροσουβοστατίνη).

Ωστόσο, παρά τις συστάσεις της ιατρικής κοινότητας, την εύκολη προσβασιμότητα και το μειωμένο κόστος, η θεραπεία με στατίνες εξακολουθεί να μην προτιμάται από ένα μη ευκαταφρόνητο ποσοστό ασθενών. Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε σε περιοδικό υψηλού κύρους αναφέρει ότι από τους ασθενείς με διαγνωσμένη αθηροσκληρωτική νόσο, μόνο το 22% ακολουθούσε θεραπεία με στατίνες μεγάλης ισχύος, το 27% έπαιρνε στατίνες χαμηλής ή μέτριας ισχύος, ενώ το 50% δεν έπαιρνε καθόλου στατίνες. Μεταξύ εκείνων που απέφευγαν τη θεραπεία με ισχυρές στατίνες ήταν γυναίκες, ηλικιωμένοι και άτομα με περιφερική αρτηριακή νόσο. Αν ο ασθενής παρακολουθούνταν από καρδιολόγο υπήρχαν περισσότερες πιθανότητες να ακολουθήσει αγωγή με τον ενδεικνυόμενο τύπο δοσολογίας στατίνης.

Η παραπληροφόρηση που επικρατεί στο Διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τις διάφορες παρενέργειες των στατινών, που είναι περιορισμένες και αναστρέψιμες (π.χ. μυαλγίες) είναι ο κύριος λόγος της αρνητικής στάσης των ασθενών.

Σε κάθε περίπτωση, τα οφέλη τους στην καρδιαγγειακή υγεία είναι πολύ μεγαλύτερα από τα όποια μειονεκτήματα συνοδεύουν τη λήψη τους. Κάθε αναβολή της έναρξης φαρμακευτικής αγωγής συνεπάγεται «χαμένο χρόνο προστασίας», αφού επιτρέπει να συνεχίζεται η συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες οδηγώντας στην πρόκληση κλινικών συμβαμάτων.

Σήμερα η επιστημονική κοινότητα πρέπει να κατανοήσει σε βάθος τους φόβους και τις ανησυχίες των ασθενών σχετικά με τις όποιες ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων και να τοποθετήσει τον ασθενή στο επίκεντρο των θεραπευτικών λύσεων που κάθε φορά του προτείνει για την αντιμετώπιση του εκάστοτε προβλήματος υγείας. Βέβαια, η λήψη των υψηλής ισχύος στατινών θα πρέπει πάντα να συνοδεύεται από την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής με ισορροπημένη διατροφή, διακοπή του καπνίσματος, τακτική άσκηση, και περιοδική καρδιολογική παρακολούθηση.

Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο «Ιπποκράτειο» Αθηνών