Ελληνοποιούν προϊόντα
Πολλές οι αιτίες για τον «άρρωστο» τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η αγορά
Της Τανιας Γεωργιοπουλου
Προτιμάτε τα ελληνικά ή τα εισαγόμενα προϊόντα; Πάνω από το 90% των ερωτηθέντων απαντούν «τα ελληνικά». Μάλιστα περισσότεροι από τους μισούς φθάνουν στο σημείο να δηλώνουν στις σχετικές έρευνες πως τα ελληνικά προϊόντα όχι μόνο είναι καλύτερα αλλά και περισσότερο ασφαλή. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εισάγουμε 10.000 τόνους νωπών τροφίμων. Πορτοκάλια, λεμόνια, μήλα, πατάτες, αλλά και κρέας μοσχαρίσιο, χοιρινό και αρνιά και κατσίκια, έως και εκατοντάδες τόνοι ψαριών εισάγονται στην Ελλάδα από κάθε χώρα του κόσμου. Εως και «γερμανικό» ελαιόλαδο έφτασε στη χώρα πέρυσι. Βέβαια, η εισαγωγή ελαιολάδου είναι μια καθ’ όλα νόμιμη πράξη, αλλά το αξιοπερίεργο είναι ότι κανένας δεν γνώριζε πού ακριβώς αυτό κατέληξε.
Ενδεικτικά το 2011 εισαγάγαμε 5.650 τόνους πορτοκάλια (αξία 3 εκατ. ευρώ), 29.485 τόνους λεμόνια (19 εκατ. ευρώ), 22.704 τόνους μήλα (18 εκατ. ευρώ) και 174.352 τόνους πατάτες (77 εκατ. ευρώ). Ακόμη, δώσαμε 382 εκατ. ευρώ για να εισαγάγουμε μοσχαρίσιο κρέας, 354 εκατ. ευρώ για να εισαγάγουμε χοιρινό κρέας, ενώ για αρνιά και κατσίκια πληρώσαμε 39 εκατ. ευρώ. Εντυπωσιακά υψηλά και τα έξοδα για εισαγωγή ψαριών, 348 εκατ. ευρώ το 2011. Ειδικά όσον αφορά τα κρέατα και τα ψάρια, οι τεράστιες ποσότητες εισαγόμενων προϊόντων βαπτίζονται ελληνικά έτσι ώστε να προτιμώνται από τους καταναλωτές. Και ενώ οι τιμές που πουλούν οι παραγωγοί είναι χαμηλές, οι καταναλωτές αγοράζουν τα προϊόντα ακριβά, σε διπλάσια ή τριπλάσια τιμή.
Η εύκολη λύση είναι να κατηγορηθούν οι μεσάζοντες, οι «κακοί έμποροι» που δεν προτιμούν τους Ελληνες παραγωγούς και φέρνουν προϊόντα από το εξωτερικό γιατί τα βρίσκουν σε φθηνότερες τιμές. Δυστυχώς όμως τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα και συχνά εντελώς παράλογα.
Ενας βασικός λόγος που πραγματοποιούνται εισαγωγές είναι γιατί εμείς οι ίδιοι οι καταναλωτές ζητάμε όλα τα προϊόντα όλες τις εποχές του χρόνου, αγνοώντας τις καιρικές συνθήκες και τους νόμους της φύσης. Ετσι, αυτή την εποχή που «τελειώνουν» τα ελληνικά μήλα, θα ξεκινήσει η εισαγωγή μήλων Ιταλίας για να καλυφθεί η ζήτηση της αγοράς. Και ενώ το καλοκαίρι δεν υπάρχουν παρά λίγα ελληνικά πορτοκάλια, η ζήτηση αυξάνεται λόγω τουρισμού που πίνει ελληνικό φυσικό χυμό με πορτοκάλια Αργεντινής.
Οι Ελληνες παραγωγοί, συχνά καλομαθημένα παιδιά ή και θύματα ενός συστήματος που το τελευταίο που υπολογίζει είναι οι ανάγκες της αγοράς, έχουν μάθει να παράγουν χωρίς να νοιάζονται για την ποιότητα του προϊόντος τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Λακωνία, όπου τα περισσότερα πορτοκάλια σαπίζουν κάτω από τα δέντρα αφού κανείς δεν νοιάζεται να τα μαζέψει λόγω χαμηλής τιμής. Οι παραγωγοί της περιοχής είχαν συνηθίσει να δίνουν τα πορτοκάλια τους για χυμό και να επιδοτούνται γι’ αυτό, χωρίς να δίνουν καμία σημασία στην ποιότητα του προϊόντος που παράγουν. Τώρα που η επιδότηση σταμάτησε, το προϊόν έχει απαξιωθεί ποιοτικά και δεν μπορεί να βρει διέξοδο στην αγορά.
Οι συνεταιρισμοί
Οι συνεταιρισμοί, που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να φροντίζουν για την προώθηση των προϊόντων των μελών τους, στην καλύτερη περίπτωση λειτουργούν ως ένας επιπλέον μεσάζων. Μαζεύουν τη σοδειά των μελών τους και χωρίς να τους δίνουν τιμή ψάχνουν για αγοραστή. Αν δεν βρουν, απλώς παίρνουν δάνειο… Ακόμα όμως και οι παραγωγοί που πωλούν απευθείας τα προϊόντα τους στους εμπόρους δέχονται να κάνουν υποχωρήσεις, φυσικά με το αζημίωτο. Καθώς οι περισσότεροι αγρότες δεν φορολογούνται με βάση τα τιμολόγια που εκδίδουν συχνά δέχονται να γραφτεί στο τιμολόγιο αυξημένη τιμή. Ετσι, ο έμπορος έχει μια δικαιολογία να ανεβάσει την τιμή μεταπώλησης και οι ίδιοι οι παραγωγοί θα λάβουν περισσότερα χρήματα από την επιστροφή ΦΠΑ.
Τα παραδείγματα για τον άρρωστο τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η αγορά αγροτικών προϊόντων στη χώρα μας δεν έχουν τέλος. Σε κανένα κρεοπωλείο δεν θα βρείτε εισαγόμενο μοσχάρι. Πού πήγαν λοιπόν οι 102.036 τόνοι βοδινού κρέατος που εισήχθησαν στη χώρα μας το 2011 από τη Γαλλία, την Ολλανδία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Δανία, την Ισπανία, το Βέλγιο και την Πολωνία; Και αν όλοι πωλούν ντόπια χοιρινά, ποιος κατανάλωσε 194.281 τόνους χοιρινού κρέατος κυρίως από την Ολλανδία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία;
Καθαρισμένα ψάρια μέσω κούριερ
H απευθείας πώληση αγροτικών προϊόντων δεν είναι εύκολη υπόθεση, είναι όμως κάτι που εδώ και καιρό έχει οργανωθεί με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, οι υπαίθριες αγορές βιολογικών προϊόντων που λειτουργούν σε διάφορες γειτονιές και οι οποίες έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Σε αυτές πωλούν τα προϊόντα τους μόνο οι παραγωγοί βιολογικών σε τιμές πολύ καλύτερες από τα άλλα σημεία πώλησης βιολογικών. Επίσης πολλοί παραγωγοί πωλούν τα προϊόντα τους μέσω Ιντερνετ. Ο κ. Κώστας Κρεμμύδας, παραγωγός από την Κρήτη, εδώ και δύο χρόνια στέλνει «καλάθια» κατά παραγγελία με αγροτικά προϊόντα στην Αθήνα (διεύθυνση http://biokremmydas.wikidot.com/ ). Μπορείτε να αγοράσετε ελαιόλαδο από τη Μεσσηνία από τοhttp://www.meladi.gr και ελαιόλαδο και άλλα προϊόντα από τη Λακωνία στο http://www.aristeos.gr . Στην ιστοσελίδα http://www.arosis.gr/ μπορείτε να αγοράσετε ελληνικά όσπρια από την Καστοριά και τις Πρέσπες από τους παραγωγούς που συνεργάζονται με την εταιρεία. ΄Η να παραγγείλετε ψάρια στον Αλιευτικό Σύλλογο Καλύμνου (22430 και 23888) και να φτάσουν σπίτι σας την επόμενη με κούριερ και μάλιστα καθαρισμένα. Στο ίδιο πνεύμα η εταιρεία Logistics-way προετοιμάζει ηλεκτρονική πλατφόρμα για όλα τα προϊόντα, στην οποία κάθε παραγωγός θα μπορεί να προβάλλει τη δουλειά και τα προϊόντα του.
Στο μεταξύ, ο Σύνδεσμος Εμπόρων Κεντρικής Λαχαναγοράς Θεσσαλονίκης αρνήθηκε για τους χονδρέμπορους τον χαρακτηρισμό του μεσάζοντα και χαρακτήρισε λανθασμένη την κίνηση των εμπόρων της Κεντρικής Αγοράς Αθηνών να πωλούν στους καταναλωτές σε χονδρική.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100017_10/03/2012_475328