Ο τρόπος ανακοίνωσης των στατιστικών για τον covid19 δεν έχει νόημα

Εφημερίδα ΤΟ  ΒΗΜΑ – 06/12/2020 (σελ. 73)

Είναι θέμα εμπι­στοσύνης

Ιωάννα Σουφλερη soufleri@tovima.gr

«Έχουμε 5 κρούσματα». Αυτή η πληροφορία δεν έχει νόημα καθώς στερείται πλαισίου. Αντιθέτως η πληροφορία «Έχουμε 5 κρούσματα σε ένα χωριό 100 ατόμων» αποκτά ένα νόημα. Και το νόημα εμπλουτίζεται αν προστεθεί η πληροφορία ότι «Εντοπίσαμε τα 5 κρούσματα πραγματοποιώντας 25 ελέγχους μοριακής ανίχνευσης του ιού».

Εύκολα παρατηρεί κανείς ότι από τη δεύτερη πληροφορία εξάγεται το συμπέρασμα ότι το 5% των κατοίκων του χωριού είναι θετικό στον ιό. Οταν όμως προστεθεί η τρίτη πληροφορία διαπιστώνουμε ότι αν είχαμε τη δυνατότητα να ελέγξουμε όλο το χωριό μπορεί η θετικότητα να ανέβαινε και στο 20%. Ή μήπως όχι;

Για να είναι σχετικά ασφαλές το συμπέρασμα ότι η θετικότητα στο χωριό αγγίζει το 20% του πληθυσμού, θα έπρεπε εκτός από τις αμιγώς ποσοτικές πληροφορίες να έχουμε και ποιοτικές. Αν οι 25 έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν αφορούσαν στενές επαφές επιβεβαιωμένου κρούσματος, τότε η θετικότητα μπορεί και να μην είναι πολύ πάνω από το 5% που εντοπίστηκε από τους ελέγχους. Αν όμως οι 25 έλεγχοι αφορούν τυχαίο δείγμα του πληθυσμού που βρέθηκε στην πλατεία του χωριού μια Κυριακή μεσημέρι, τότε η θετικότητα στο χωριό μπορεί και να είναι μεγαλύτερη του 20%.

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ο καθημερινός αριθμός κρουσμάτων δεν έχει καμία αξία όταν στερείται πλαισίου. Ομοίως είναι απολύτως παραπλανητικές δηλώσεις του τύπου «20% μείωση των κρουσμάτων στην τάδε περιοχή», αφού ο αριθμός των κρουσμάτων είναι σε άμεση συνάρτηση με τον αριθμό των ελέγχων που πραγματοποιούνται και ο οποίος (σύμφωνα με τους σχετικούς πίνακες του ΕΟΔΥ) είναι μειωμένος κάθε Σαββατοκύριακο(!).

Στις 24 Νοεμβρίου, το πρακτορείο Bloomberg δημοσίευσε μια διεξοδική ανάλυση των παραμέτρων επιτυχίας στην αντιμετώπιση της COVID-19. Σε αυτή επισημαίνεται (μεταξύ άλλων) ότι στις 10 επιτυχέστερες χώρες (κατά σειρά: Νέα Ζηλανδία, Ιαπωνία, Ταϊβάν, Νότια Κορέα, Φινλανδία, Νορβηγία, Αυστραλία, Κίνα, Δανία, Βιετνάμ), τουλάχιστον οι 8 βάσισαν την επιτυχία τους όχι στην πυγμή αλλά στην εγκαθίδρυση μιας σχέσης εμπιστοσύνης των πολιτών με τις κυβερνήσεις τους και πως η διαφάνεια των δεδομένων επέτρεπε στους πολίτες να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή την κατάσταση και να υιοθετούν την αρμόζουσα συμπεριφορά.

Η επιτυχής έκβαση του πρώτου κύματος της πανδημίας στη χώρα μας αποδεικνύει τη δυνατότητά μας να το ξανακάνουμε. Η διαφάνεια των στοιχείων και η αποφυγή δημιουργίας εντυπώσεων που ανατρέπονται άρδην την επομένη, θα ενίσχυε την κοινή προσπάθεια.