Πού οφείλεται το κύμα ανατιμήσεων στην αγορά

Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ – 08/08/2021 (σελ. 28)

Πού οφείλεται το κύμα ανατιμήσεων στην αγορά

Οι τιμές βασικών ειδών, υπηρεσιών και ενέργειας έχουν ήδη πάρει την ανιούσα και οι έλληνες καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με την «τέλεια καταιγίδα»

Ρεπορτάζ Δημήτρης Γαλάνης

Εκτός από τις ακραίες θερμοκρασίες που καταγράφονται στη χώρα μας τις τελευταίες ημέρες, μια σειρά ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα, είδη διατροφής, καύσιμα και ενέργεια έρχονται να κάνουν ακόμα πιο «καυτό» το εφετινό καλοκαίρι για τα ελληνικά νοικοκυριά.

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Λευτέρης Κιοσές, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), «γενικά υπάρχει σε διεθνές επίπεδο μια αύξηση στις τιμές των πρώτων υλών, γεγονός που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην όλη κατάσταση που έχουν δημιουργήσει τα μέτρα για τον κορωνοϊό και στις αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων. Αυτές οι αυξήσεις έχουν ήδη μεταφερθεί στο κόστος των παραγωγών και της βιομηχανίας. Ως έναν βαθμό οι αυξήσεις αυτές έχουν απορροφηθεί από τους παραγωγούς, τη βιομηχανία και το λιανεμπόριο, όμως αυτό δεν θα συνεχιστεί για πάντα και πολύ σύντομα θα δούμε να μετακυλίονται στους καταναλωτές. Υπολογίζουμε ότι ο δείκτης τιμών θα σκαρφαλώσει στο +1 με +2%. Πρόκειται για μια σημαντική αύξηση για τον συγκεκριμένο δείκτη. Βέβαια, σε πολλά προϊόντα οι αυξήσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες, αλλά οι αυξήσεις στον γενικό δείκτη τιμών θα κυμανθούν στα επίπεδα που σας είπα. Τα είδη που θα παρουσιάσουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις είναι ό,τι είναι εισαγόμενο και ό,τι βασίζεται σε εισαγόμενες πρώτες ύλες».

Δυσμενείς συνθήκες

Με τα μέτρα για την πανδημία να έχουν περιορίσει κατά πολύ την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, οι αυξήσεις στις τιμές βασικών ειδών αλλά και στα καύσιμα και στην ενέργεια θα κάνουν ακόμα πιο δυσμενείς τις συνθήκες. Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, πριν από την έναρξη της πανδημίας 27,5% των ελλήνων πολιτών δήλωναν ότι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο κόστος των καθημερινών τους αναγκών.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ, αυξήσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν και το 12% παρατηρούνται στα γαλακτοκομικά είδη και στα λαχανικά. Παράλληλα το Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για «κρυφές» αυξήσεις σε προϊόντα όπως τα καθαριστικά, αλλά και για παραπλάνηση των καταναλωτών καθώς οι τιμές στα προϊόντα αυτά παραμένουν οι ίδιες, αλλά η ποσότητά τους μειώνεται, γεγονός που δεν γίνεται αντιληπτό από τους καταναλωτές.

Διεθνές φαινόμενο

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΒΕΑ, η άνοδος των τιμών δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, καθώς μέσα σε ένα έτος οι διεθνείς τιμές των προϊόντων έχουν παρουσιάσει άνοδο σε διψήφια ποσοστά. Ενδεικτικά, το πετρέλαιο θέρμανσης έχει αυξηθεί κατά 37,94%, η βενζίνη κατά 52,14%, η σόγια κατά 17,10%, ο καφές κατά 26,59%, το γάλα κατά 20,06%, το καλαμπόκι κατά 35,64%, τα πουλερικά κατά 16,64%, το μαλλί κατά 12,72%, ο χαλκός κατά 33,19%, το αλουμίνιο κατά 26,54% κ.λπ. Ο δείκτης πρώτων υλών τροφίμων και ποτών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Commodity Food and Beverage Price Index Monthly Price) καταγράφει σε έναν μόλις χρόνο εξαιρετικά μεγάλη αύξηση άνω του 30%, από 92,42 τον Απρίλιο του 2020 σε 125,16 τον Απρίλιο του 2021.

Οι αυξήσεις αυτές οφείλονται κυρίως στις αυξήσεις των πρώτων υλών παραγωγής και όχι τόσο στις αυξήσεις του κόστους ενέργειας. Αν λάβουμε υπ’ όψιν τη μείωση των εισοδημάτων για πολλά νοικοκυριά εξαιτίας των μέτρων για την πανδημία, αλλά και τη δύσκολη οικονομική κατάσταση που αντιμετώπιζαν πολλές οικογένειες λόγω της ύφεσης που είχε φέρει η οικονομική κρίση, αντιλαμβάνεται κανείς ότι τα ελληνικά νοικοκυριά βρίσκονται αντιμέτωπα με την «τέλεια καταιγίδα» δεχόμενα τρομακτικές πιέσεις.

To παραπάνω γράφημα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 8 Ιουνίου 2021  σε άρθρο που έγραψε ο Γιωργος Μανέττας