Σπατάλες στην υγεία που ωφελούν τις φαρμακοβιομηχανίες
Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ – 07/11/2020 (σελ. 17)
Πολλές μικρές σπατάλες
Του Χαράλαμπου Μουτσόπουλου
Κάθε μήνα που επισκέπτομαι το φαρμακείο για να παραλάβω τη μηνιαία προμήθεια των φαρμάκων μου, με καταλαμβάνει το ίδιο πάντοτε συναίσθημα θλίψης και θυμού. Γιατί; Θα σας πω.
Εάν ένα άτομο ξεκινήσει τη θεραπεία για την αντιμετώπιση κοινών, χρόνιων αλλά σοβαρών νοσηρών καταστάσεων, είναι απαραίτητο να συνεχίσει τη θεραπεία εφ’ όρου ζωής, σε διαφορετική ίσως δόση, ανάλογα με τη βαρύτητα της νοσηρής κατάστασής του. Για παράδειγμα, τέτοιες φαρμακευτικές ουσίες είναι τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της αυξημένης αρτηριακής πίεσης ή αυτά που αντιμετωπίζουν τα αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα.
Ο αριθμός των φαρμακευτικών αυτών ουσιών που εμπεριέχονται σε κάθε κουτί είναι μόνο 14 χάπια! Επομένως για τη θεραπεία ενός μηνός απαιτούνται τουλάχιστον δύο κουτιά με τη φαρμακευτική ουσία. Ειρήσθω εν παρόδω, τέτοιες συσκευασίες αφορούν κυρίως τα ακριβά φαρμακα. Το κάθε κουτί του φαρμάκου περιέχει ένα πολυσέλιδο φύλλο που περιλαμβάνει τις οδηγίες χρήσης του φαρμάκου, τις παρενέργειές του και τη δοσολογία του.
Αντιλαμβάνομαι το ερώτημά σου, αναγνώστη. «Ε και; Γιατί ξοδεύεις τόση μελάνη για την περιγραφή μιας τόσο κοινής πρακτικής;». Απαντώ: διότι δύο κουτιά και δύο χαρτιά αντί για ένα κουτί με ένα φύλλο οδηγιών είναι σπατάλη. «Και λοιπόν;» θα συνεχίσει την αντίρρησή του ο συνομιλητής. «Μήπως αγνοείς ότι από την κατασκευή δύο κουτιών και δύο χαρτιών μπορεί να ζήσουν δύο οικογένειες, μία που φτιάχνει τα κουτιά και μία που τυπώνει τα χαρτιά και τα κουτιά;».
Απαντώ: πρώτον, με κάθε θάνατο σε τροχαίο δυστύχημα συντηρείται ένα γραφείο κηδειών, αλλά αυτός δεν είναι λόγος να μη θέλουμε να περιορίζουμε τέτοιους θανάτους. Δεύτερον, η συντήρηση περιβαλλοντικά σπάταλων πρακτικών, χαρακτηριστικό μιας παρασιτικής – μεταπρατικής κοινωνίας που αφενός δεν παράγει, αφετέρου, ενώ αναγνωρίζει στα λόγια τις πηγές της κλιματικής αλλαγής, οι πρακτικές της, όπως είναι η κοπή ξύλων για την παρασκευή άχρηστων κουτιών και χαρτιών, δεν αποθαρρύνουν δραστηριότητες που συμβάλλουν στην αλλαγή του κλίματος. Τρίτον, συσκευασίες με μικρό αριθμό δισκίων για τη θεραπεία χρόνιων νοσημάτων δίνουν ψευδές μήνυμα στον πάσχοντα και τέταρτον μια τέτοια αδρανής κοινωνία στερείται ορθολογισμού – δεν νοιάζεται για την καινοτομία, να βρει δηλαδή νέες μορφές οικονομικής δραστηριότητας, όπως δεν ασχολείται για τον περιορισμό της σπατάλης των δημόσιων δαπανών υγείας.
Ποιοι ωφελούνται; Προφανώς οι φαρμακοβιομηχανίες. Γιατί; Διότι όταν πωλούν τα φάρμακά τους προ-συσκευασμένα, τιμολογούνται ακριβότερα – χρεώνουν τη συσκευασία και το πακετάρισμα. Είναι πιο επικερδές να πουλάς έτοιμα κουτιά φαρμάκων από το να πουλάς μόνο το περιεχόμενό τους ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς.
Τι συμβαίνει στις υγειονομικά προηγμένες χώρες; Εκεί τα φαρμακεία αγοράζουν από τις φαρμακοβιομηχανίες τα φάρμακα για χρόνια χρήση σε φιάλες μεγάλης χωρητικότητας χαπιών. Κατά συνέπεια, ο φαρμακοποιός χορηγεί στον ασθενή από τις φιάλες αυτές τον απαιτούμενο αριθμό δισκίων για ένα, δύο ή και τρεις μήνες θεραπείας σε μικρότερα φιαλίδια. Η πρακτική αυτή είναι περιβαλλοντικά φιλική και οικονομικά επωφελής. Μήπως οι υπεύθυνοι στα υπουργεία Υγείας και Εμπορίου, ο Εθνικός Οργανισμός των Φαρμάκων σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο και τον Σύνδεσμο Φαρμακοβιομηχανιών της χώρας ακολουθήσουν τις πρακτικές υγειονομικά προηγμένων χωρών; Ολοι θα βγουν μακροχρόνια ωφελημένοι. Εστω και λίγο, εξοικονομούνται δημόσιες δαπάνες, ενώ οι εταιρείες φαρμάκων αποδεικνύουν στην πράξη τη δέσμευση περί αειφορίας που τόσο διατυμπανίζουν.
Ο Χαράλαμπος Μουτσόπουλος είναι ιατρός – ακαδημαϊκός